Bạn Nhà Nông

Chào bạn!

Rất khó tư vấn cho bạn trong trường hợp này khi chỉ có triệu chứng sờ thấy thức ăn, kêu và chết.

Bạn nên theo dõi thêm các triệu chứng như thân nhiệt, các dịch mũi, mắt, tần số thở, hình thái phân...

Chúng tôi không biết phương pháp bạn khám dạ dày dê nên cũng không xác định được cụ thể. Thông thường bênh gây chết nhanh chủ yếu là bệnh tụ huyết trùng và cả chướng hơi dạ cỏ do dạ dày dê bị chèn ép phổi, tim gây chết.

Chúng tôi cung cấp thông tin về bệnh chướng hơi và tụ huyết trùng bạn tham khảo:

1. Chướng hơi

Chướng hơi dạ cỏ là bệnh thường gặp, xảy ra nhiều vào đầu mùa mưa. Nguyên nhân là vào mùa khô, bò chỉ ăn rơm, cỏ khô, thiếu thức ăn xanh nên sức khỏe giảm. Vào mùa mưa, cỏ phát triển, dê ăn nhiều cỏ non hoặc ăn nhiều cây họ đậu có chất Saponin (tạo bọt giống xà phòng) như so đũa, bình linh…. Khi nhai lại sẽ tạo các thể sủi bọt cản trở động tác ợ hơi, hơi sinh ra không thoát đi được tích tụ lại làm dạ cỏ căng phồng, nếu không can thiệp kịp thời thú sẽ chết do ngạt thở. Dạ dày của dê là một cơ quan rất lớn, dung tích có thể lên tới 30 lít chiếm hết xoang bụng bên trái, được chia thành 4 ngăn với các chức năng riêng biệt, có thể coi như 4 dạ dày nhỏ. Bốn túi này có kích thước và công dụng khác nhau

Cách sinh bệnh:

Bình thường khi thức ăn vào dạ cỏ, được các vi sinh vật dạ cỏ phân hủy sinh hơi và hơi được tống ra ngoài nhờ động tác ợ hơi và nhai lại. Tuy nhiên trong trường hợp thú ăn nhiều thức ăn dễ len men, lượng hơi tạo ra quá nhiều. Hay thức ăn chứa nhiều Saponin, nhiều nước khi nhai lại sẽ tạo các bọt khí, các bóng khí này trộn lẫn với thức ăn và rất chắc, không thoát được lên phần trên, làm thức ăn bị dâng lên cao trong dạ cỏ bít kín lỗ thượng vị.

Kèm theo sự giảm nhu động dạ cỏ, phản xạ ợ hơi không còn do thượng vị bị bít kín, hơi sinh ra không thoát ra được làm dạ cỏ căng phồng, ép tim, phổi, gây khó thở, ứ máu ở đầu và niêm mạc.

Triệu chứng:

Bệnh xảy ra rất nhanh. Con vật khó chịu, không yên, bụng càng lúc càng căng to, mất hõm hông bên trái, nhiều khi hõm hông trái phình cao hơn cột sống. Sờ nắn dạ cỏ tính đàn hồi rất lớn như 1 quả bóng căng. Dê thở rất khó, dang chân ra, bạnh mũi để thở, hô hấp tăng 60-80lần/phút. Tim đập nhanh, nhưng rất yếu, tĩnh mạnh cổ phồng to, niêm mạc mắt tím bầm.

Điều trị

Đầu tiên cho dê đứng 2 chân trước lên cao để dạ cỏ không chèn ép phổi và tim.

Kế đến cho uống 1 trong các loại dung dịch:

+ Dung dịch thuốc tím: 1gr/1 lít nước, uống 3 – 5 lít.

+ Nước dưa chua: 3- 5 lít.

+ Bia hơi: 3 – 5 lít.

+ Trường hợp chướng hơi do ăn phải nhiều cây họ đậu có chất Saponin thì cho uống 100 - 250ml dầu thực vật.

Song song đó, xoa bóp vùng dạ cỏ để kích thích ợ hơi. Có thể dùng rơm chà sát hay cám nóng bọc vào giẻ rồi chà sát nhiều lần, mỗi lần 30 – 60phút ở hông bên trái nhằm tăng nhu động dạ cỏ. Hoặc dùng tay nắm lưỡi kéo ra kéo vào nhiều lần để kích thích ợ hơi.

Cũng có thể dùng bẹ chuối đập dập chấm chút muối thọc vào vùng hầu để tạo phản xạ ói, ợ hơi, hoặc dùng ống thông thực quản cho ống thông vào dạ cỏ, đồng thời dùng tay ép vào hõm hông trái xong hạ đầu ống thông xuống cho thức ăn và hơi thoát ra ngoài.

Nên chích thêm camphorat để trợ tim và hô hấp.

2. Bệnh tụ huyết trùng dê, cừu

Đặc điểm chung của bệnh 

Bệnh tụ huyết trùng (THT) ở dê cừu là một bệnh truyền nhiễm, lây lan mạnh và gây thiệt hại lớn. Bệnh xảy ra quanh năm trên mọi lứa tuổi, nhưng thường bị nặng khi chuyển mùa với những biểu hiện điển hình là viêm phổi, nhiễm trùng máu và viêm vú. Bệnh do một số loài vi khuẩn Pasteurella gây ra, trong đó, loài Pasteurella multocida thường gây bệnh ở thể nhiễm trùng máu xuất huyết, còn loài P. haemolytica thường gây bệnh ở thể viêm phổi.  

Đây là vi khuẩn có sức đề kháng yếu với các chất sát trùng, với ánh sáng chiếu trực tiếp, sức nóng nhưng lại sống khá lâu trong nền chuồng, trong đất trên đồng cỏ đến vài tháng, có khi cả năm, hơn nữa vi khuẩn lại có thể sống ở đường hô hấp vì vậy mà việc hạn chế xâm nhập cơ thể hay tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn là rất khó khăn. 

Khi gia súc gặp điều kiện bất lợi làm giảm sức đề kháng (như khí hậu, thức ăn thay đổi đột ngột, vận chuyển hay nhiễm một bệnh khác) thì chúng nhân lên và gây bệnh. Dê, cừu bệnh thường có biểu hiện sốt, ủ rũ, bỏ ăn, ho… Ở thể cấp tính dê, cừu khó thở, thè lưỡi thở và chết. Nếu sống sót, bệnh chuyển sang thể mãn tính làm giảm khả năng hô hấp dẫn đến làm giảm khả năng sinh trưởng và phát triển của dê. Việc điều trị rất khó khăn, thường chậm hiệu quả và tốn kém, vì vậy áp dụng phòng bệnh bằng vác xin là biện pháp có lợi nhất.

Những biểu hiện của bệnh: Bệnh THT dê cừu thường có 3 biểu hiện sau:

- Viêm phổi: con vật thường mệt mỏi, ăn ít, ho, thở khó. Mũi có chất nhầy trắng hoặc vàng dính quanh lỗ mũi, đôi khi vật ho ra cả đám dịch nhầy. Dê cừu gầy sút và có thể chết sau một thời gian. Nếu mổ khám sẽ thấy phổi xẹp, có những vùng phổi bị nhục hóa, khí quản chứa nhiều dịch nhầy. Thể bệnh này rất thường gặp ở đàn dê cừu nuôi nhốt chật chội, thiếu ánh sáng và ẩm lạnh.

- Nhiễm trùng máu: con vật sốt cao (40-41 độ C), ủ rũ, mệt mỏi không ăn, nằm một chỗ và chết nhanh. Nếu có điều kiện mổ khám sẽ thấy một số đặc điểm sau: tim sưng to, trong xoang bao tim, xoang ngực và xoang bụng chứa nhiều nước vàng; thịt sẫm mầu, trên bề mặt cơ tim, phổi xuất huyết nặng.

- Viêm vú: xuất hiện ở dê cừu cái, vật sốt nhẹ, bầu vú sưng to, cứng; đôi khi thấy có mủ khi nặn đầu vú, không cho con bú hoặc không cho vắt sữa.

Điều trị bệnh: Sử dụng kháng sinh sớm và đúng liều sẽ có hiệu quả cao. Có thể dùng các loại kháng sinh như Penicilin kết hợp Streptomyxin, Oxytetracyclin, Gentamycin, Kanamycin, norfloxacin… liều và lịch tiêm theo hướng dẫn trên nhãn thuốc

Chú ý phối hợp điều trị bằng kháng sinh kết hợp với các loại thuốc trợ sức thông thường; lưu ý trường hợp khó thở, ho nhiều nên sử dụng thêm thuốc long đờm, thuốc hạ sốt. Chăm sóc, hộ lý tốt vật đang điều trị sẽ giúp phục hồi khỏi bệnh nhanh hơn.

Phòng bệnh: Ngoài phương pháp phòng bệnh bằng vệ sinh, tẩy uế chuồng trại định kỳ bằng các chất sát trùng thông dụng, đảm bảo đầy đủ thức ăn phù hợp thì dê cừu nên được tiêm phòng bằng vác xin sẽ phòng bệnh THT hiệu quả. Hiện trong nước có vác xin THT dê cừu vô hoạt, liều tiêm 2 ml dưới da cho dê cừu khỏe mạnh từ 2 tháng tuổi trở lên. Vác xin có miễn dịch 6 tháng.

Chúc bạn thành công