Bạn Nhà Nông

Chào bạn!

Thạc sỹ Nguyễn Phước Tuyên tư vấn như sau:

Trước hết đề nghị bạn mang mẫu cây bệnh đến Chi cục Bảo vệ Thực vật Đắc Nông nhờ giám định để biết được nguyên nhân chính xác và đưa ra hướng phòng trừ hiệu quả.

Do thiếu hình ảnh nên khó chẩn đoán. Qua mô tả  của bạn, có khả năng cây bị bệnh sau

1 Bệnh đốm rong (do nấm Cephaleuros virescens):

Triệu chứng:

Bệnh đốm rong rất phổ biến và tấn công trên nhiều loại cây ăn quả khác nhau, thường bệnh tấn công trên lá và các cành cây ở các vườn sầu riêng chăm sóc kém.

Vết bệnh có hình tròn màu gạch tôm đường kính từ 0,2-1cm và hơi nhô lên, nếu nhìn kỹ thấy nhiều sợi tơ trên vết bệnh thường xuất hiện ở mặt trên của lá, rong hút dinh dưỡng và làm lá kém phát triển, giảm quang hợp. Bệnh còn tấn công trên cành cây vết bệnh cũng tương tự như trên lá, làm cành non bị nứt ra, vị trí nứt này sẽ dễ nhiễm các loại nấm khác, đặc biệt là nấm Phytophthora palmivora trong mùa mưa.

Phòng trị:

Trồng cây sầu riêng ở mật độ thưa, tỉa cành tạo tán cho thông thoáng, tỉa và tiêu hủy các cành bị bệnh và cành nằm bên trong tán lá không cho trái.

Phun các loại thuốc BVTV và các loại thuốc gốc đồng khác theo liều lượng khuyến cáo.

2. Bệnh thán thư (do nấm Collectotrichum zibethinum):

2.1. Triệu chứng:

Bệnh thán thư khá phổ biến trên cây sầu riêng, vết bệnh thường bắt đầu từ mép lá hay từ chóp lá lan dần vào trong phần phiến lá có màu nâu đậm. Vết bệnh điển hình là để lại các đường viền hình tròn có màu nâu đậm dọc hai bên gân chính của của lá. Thường bệnh xuất hiện trên cây kém phát triển, nhất là trong mùa nắng hay sau khi thu hoạch. Bệnh thán thư thường chỉ xuất hiện trên lá già.

2.2 Phòng trị:

Tạo vườn thông thoáng như trồng khoảng cách thưa, tỉa bỏ và tiêu hủy những cành bị bệnh nặng.

Cung cấp nước và phân bón đầy đủ cho cây sinh trưởng và phát triển bình thường.

Phun thuốc sớm ngay khi cây vừa xuất hiện bệnh bằng các loại thuốc bảo vệ thực vật.

3. Bệnh cháy lá chết ngọn (do nấm Rhizoctonia sp):

3.1. Triệu chứng:

Đây là nấm gây bệnh khá quan trọng cho cây sầu riêng ở cả hai giai đoạn vườn ươm và cây trưởng thành. Vết bệnh xuất hiện ban đầu là những đốm màu nâu sũng nước, sau đó lan rộng dọc theo hai mép lá làm cho lá không phát triển được và co dúm lại cuối cùng lá khô và rụng, cành non cũng khô dần và chết. Trên cây con bị nhiễm bệnh thường lá ngọn bị cháy và rụng, sau đó làm khô ngọn và chết cả cây. Trên cây trưởng thành bị nhiễm làm lá non bị khô và rụng; chết ngọn, cành và nhánh nhỏ, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất. Thường bệnh xuất hiện và phát triển mạnh trong mùa mưa.

3.2. Phòng trị:

Bố trí vườn ươm với mật độ thưa, không tưới quá thừa nước. Không bố trí vườn ươm hay đặt cây con dươi tán cây lớn. Vệ sinh, thu gọn và tiêu hủy các cành lá bệnh dưới tán cây. Tỉa cành tạo tán giúp cây thông thoáng hạn chế bệnh phát triển.

Phun các loại thuốc bảo vệ thực vật và thuốc gốc đồng khác theo liều lượng khuyến cáo.

4. Bệnh vàng lá chảy mũ do nấm Phytophthora gây ra

4.1. Triệu chứng

Bệnh có xuất xứ từ đất. Nấm bệnh trong đất tấn công phần rễ và phần tiếp giáp giữa thân và rễ, làm vỏ cây bị bong ra, loét chảy mủ. Nấm bệnh lan nhằm theo mạch dẫn nhựa, tiết ra độc tố làm cây chết rất nhanh, lá vàng không kịp rụng, chết khô trên cây.

4.2 Phòng trừ

Phòng trừ bằng các loại thuốc lưu dẫn trừ nấm có bán trên thị trường (Aliette, Rhidomine…). Do nấm bệnh nằm trong đất nên tốt nhất là phòng bệnh bằng các chế phẩm nấm Trichoderma. Nấm Trichoderma tiêu diệt nấm Fusarium và cả trứng tuyến trùng (do con tuyến trùng di chuyển nhanh, nấm rượt không kịp). Bón vôi cũng là giải pháp phòng bệnh khá hiệu quả vì nấm bệnh chỉ sống ở đất chua (pH<5)

Trồng xen tiêu với cây mè, đậu phộng, lục lạc (Crotalaria retusa L) cũng làm giảm mật số tuyến trùng

5. Bệnh vàng lá thối rễ do nấm Fusarium oxysporium

Bệnh có xuất xứ từ đất. Nấm bệnh trong đất tấn công phần rễ non làm thối đen. Do cây không hút nước được nên lá héo giống như thiếu nước. Sau đó lá rụng và cây chết

Phòng trừ như bệnh do nấm Phytophthora.

Khi cây bị bệnh không được xử lý kích thích ra hoa bằng thuốc paclobutrazol gì thuốc paclobutrazol làm tổn thương rễ và bộc phát rất nhanh. Sử dụng phân chuồng có ũ nấm Trichoderma để bồi dưỡng cây