Bạn Nhà Nông

Chào bạn!

Hoa Mẫu Đơn có nguồn gốc ôn đới nên để phát triển tốt tại Việt Nam cần phải trồng và chăm sóc đũng kỹ thuật. Hoa Mẫu Đơn là loài hoa đẹp tượng trưng cho sự phú quý, giàu sang và được sử dụng trang trí Tết khá phổ biến trên thế giới. Mẫu Đơn thân thảo thường có quá trình ngủ đông và khi nắng ấm mùa xuân mới bắt đầu sinh trưởng trở lại.

Hoa Mẫu Đơn mới trồng thường không hoa năm đầu tiên mà ra hoa vào năm thứ 2 hoặc thứ 3. Hoa Mẫu Đơn có hai loại:

• Hoa mẫu đơn thân thảo (herbacceous peonies): Loại này trồng phổ biến, chúng dạng cây bụi có thân màu tím, đỏ hay xanh. Hoa mẫu đơn thân thảo cao 60-120 cm và có hiện tượng ngũ đông: vào mùa thu các nhánh đều chết để sang mùa xuân tăng trưởng trở lại, trổ bông vào tháng 5-6. Trong nhân giống vô tính, không tách chồi mà lấy đoạn rễ có 2-3 lóng để nhân, các  mầm chồi trên đoạn rễ sẽ cho cây mới.
• Hoa mẫu đơn thân mộc (trees peonies): Loại hoa này cao 1,6-2m, có ít cành. Các nhành của chúng vẫn sống qua mùa đông và ra hoa sớm hơn. Loại này không sử dụng làm hoa cắt cành mà thường trồng trong chậu hoặc trong vườn  

Cả hai loại hoa mẫu đơn này có kỹ thuật trồng và chăm sóc khá giống nhau. Tuy nhiên có một vài điểm khác biệt: Cây hoa Mẫu Đơn thân thảo nếu trồng gần nhau sẽ có sự cạnh tranh về đất trồng và chất dinh dưỡng nên thường trồng chúng cách xa cây lớn và cây bụi trong khi cây hoa Mẫu Đơn thân hóa mộc có thể trồng gần các cây lớn và cây bụi khác.

Hoa Mẫu Đơn thích hợp với đất giàu chất dinh dưỡng, thoát nước tốt và tơi xốp, thoáng khí và tốt nhất là đất hơi đất chua (thường pH 6,5-7,0).Không nên trồng cây hoa Mẫu Đơn vào khu vực đất sét hoặc đất cát.

Thời điểm bón phân tốt nhất cho hoa Mẫu Đơn là vào mùa xuân khi thời tiết ấm lên, sử dụng các phân mùn hữu cơ giàu dinh dưỡng như phân ủ hoai mục từ lá cây hoặc phân chuồnga đã qua xử lý. Hoa Mẫu Đơn nói chung thích hợp với khí hậu mát mẻ và phát triển tốt nhất trong điều kiện đầy đủ ánh nắng mặt trời, cây chịu được hạn và chịu được rét nhưng không chịu được úng.

Một lưu ý đặc khi trồng hoa Mẫu Đơn tại các vùng có khí hậu ấm áp như Việt Nam: hoa Mẫu Đơn phát triển mạnh mẽ và nở hoa kéo dài hơn nếu cây nhận được nhiều ánh nắng trong ngày. Hoa Mẫu Đơn thân thảo và thân hóa mộc có chế độ nắng và ánh sáng khác nhau: Hoa Mẫu Đơn thân thảo đặc biệt ưa nắng, trung bình mỗi ngày cần 6 – 8 tiếng nắng trong đó hoa Mẫu Đơn thân hóa mộc cần ít nắng hơn, có thể sống được trong môi trường râm mát.

Hoa của cây Mẫu Đơn thân hóa mộc mềm mại và mỏng manh hơn hoa của cây Mẫu Đơn thân thảo nên trong điều kiện ít nắng vào buổi trưa thì những bông hoa Mẫu Đơn thân hóa mộc được bảo vệ và nở được lâu hơn.

Cây hoa Mẫu Đơn chưa trưởng thành cần nhiều nước, thời điểm tưới nước tốt nhất cho hoa Mẫu Đơn là buổi sáng sớm ( 7 – 9h sáng) và tưới thêm một lần vào buổi chiều nếu đất khô. Sau khi cây trưởng thành (lớn hơn 1 năm tuổi) cây hoa Mẫu Đơn cần lượng nước ít hơn ( 1 – 2 ngày mới phải tưới 1 lần).

Tuy nhiên hoa mẫu đơn chỉ  trồng được ở những vùng đất có khí hậu mát mẻ của các tỉnh phía bắc. Tại Việt Nam cây khó có thể trồng được lâu dài mà thường chỉ chơi vào dịp tết cho hoa với thời gian khoảng từ 7-10 ngày.

Qua bạn mô tả, có thể gặp phải 2  trường hợp: (1) cây bước vào thời kỳ ngủ đông, lúc đó tất cả các cành đều khô héo rồi chết, sang năm đâm chồi mới; (2) cây bị nhiễm bệnh. Trên hoa mẫu đơn thân thảo có những bệnh sau:

• Bệnh cháy lá do nấm Botrytis cinerea trên thân và lá có những đốm mọng nước, sau đó chuyển qua màu xám. Cả cành bị cháy đổ gục xuống
• Bệnh cháy lá do vi khuẩn Xanthomonas đốm lá có những vòng màu đỏ đậm lá quăn lại, nhăn nheo. Sử dụng thuốc trừ vi khuẩn như Starner 20WP,  New Kasuran, Kasugamycine…
• Bệnh chết nhanh do nấm Phytophthora nấm bệnh sống trong đất, tấn công ngay đoạn tiếp giáp giữa rễ và thân. Cây bị nhiễm bệnh có màu nâu đen, thối, chết rất nhanh, lá héo vàng không kịp rụng, vẫn còn dính trên cây. Bệnh này chỉ có thuốc Aliette 800 WP trị do thuốc phun trên lá dẫn xuống rễ kết hơp dùng nấm Trichoderma. Tuy nhiên khi phát hiện trễ không cứu được.