Bạn Nhà Nông

Chào Ninh Quang Tùng. Câu hỏi của anh. Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp, Quản lý khai thác, công trình thủy lợi và Nước sạch nông thôn thông tin như sau:

Qua miêu tả triệu chứng trên, chúng tôi đoán ốc có biểu hiện của bệnh sưng vòi. Chúng tôi xin gợi ý bạn đọc một số giải pháp phòng và điều trị bệnh như sau:

- Biểu hiện của bệnh sưng vòi ở ốc hương

Ốc hương có tập tính ăn lọc, hút thức ăn bằng vòi. Khi bệnh, vòi của ốc sẽ sưng to lên, lở loét, làm ốc không thể ăn được.  Sau 5-7 ngày bệnh ốc sẽ kiệt sức, ít vùi đáy ao mà lờ đờ trên mặt nước, không lấy lại được cân bằng, vòi nhả ra nhiều đám nhớt màu trắng, sau đó chết hàng loạt. Ốc hương là loài ăn rất nhiều, khi cơ quan lấy thức ăn bị sự cố thì ốc hương yếu nhanh và tỷ lệ chết lên tới 100% nếu không được điều trị kịp thời.

- Nguyên nhân ốc hương bị sưng vòi

Tập tính thức ăn của ốc hương là các loại mùn bã hữu cơ lắng đọng ở đáy, xác của các loài thủy sản khác, động vật thân mềm hay giáp xác nhỏ.  Ốc hương ăn đến 12% thức ăn một ngày so với trọng lượng của ốc. Do tập tính ăn đáy nên môi trường ô nhiễm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ốc nuôi. Đáy ao hay đáy bể nuôi là nơi tập trung nhiều mầm bệnh nhất (vi khuẩn gây hại, ký sinh trùng hay nhiều loài nấm). Vòi của ốc là bộ phận sẽ tiếp xúc trực tiếp với môi trường nên dễ bị xâm nhiễm và gây sưng tấy. Rất nhiều mầm bệnh có thể gây sưng vòi của ốc. Nên thường là do tác động kép của nhiều tác nhân cùng một lúc. Khi chỉ mới có một loại mầm bệnh tấn công thì cũng đã làm vòi ốc sưng tấy, lở loét. Từ đó tạo cơ hội cho các mầm bệnh tiếp theo tác động đến.

- Cách phòng bệnh

Về cơ bản triệu chứng này là do môi trường gây ra, cộng với tác động kép của nhiều loại mầm bệnh nên phải áp dụng đầy đủ các biện pháp phòng bệnh tổng hợp, từ khâu chọn giống, quản lý môi trường đến sức khỏe của ốc nuôi.

Trước hết là khâu chọn con giống phải thật khỏe mạnh, ở những cơ sở uy tín và đảm bảo an toàn cho quá trình vận chuyển.

Môi trường nuôi phải đảm bảo độ pH, nhiệt độ không thay đổi đột ngột, oxy hòa tan và độ mặn phù hợp, nước không quá ô nhiễm, không để dư thừa thức ăn làm dơ ao, bể và làm tích tụ chất hữu cơ dưới nền đáy. Định kỳ phải xử lý nước bằng Iodine Violet để tiêu diệt mầm bệnh và dùng chế phẩm sinh học bổ sung các vi sinh vật có lợi cải thiện môi trường, cân bằng sinh học và phát triển nguồn thức ăn tự nhiên trong ao, bể, đồng thời phân hủy những chất thải hữu cơ và khí độc sinh ra như NH₃, NO₂.

Mật độ nuôi không quá cao, nếu nuôi ốc mật độ cao ốc sẽ bị mất sức do phải tốn năng lượng cho việc cạnh tranh thức ăn. Trong ao có ốc chết nên vớt ngay và tiêu hủy đúng nơi quy định vì đây là nguồn lây bệnh cho những con ốc còn khỏe mạnh.

Nếu nước ao hay bể nuôi ốc trở có biểu hiện dơ, có mùi hôi thì nên chuyển ốc sang ao, bể khác (nếu có điều kiện) hoặc phải thay nước (khoảng 30-50% lượng nước) và tiến hành công tác vệ sinh rồi mới tiếp tục nuôi.

Trong quá trình cho ăn nên bổ sung vitamin C và khoáng chất Kemix cho ốc phát triển tốt, phòng ngừa một số bệnh, hỗ trợ sức khỏe cho ốc vào những lúc thời tiết thay đổi.

Khi ốc mới phát triệu chứng nhẹ nên có những xử lý kịp thời để tránh tình trạng chết hàng loạt, do sự lây lan trong quần thể nuôi sẽ rất nhanh chóng.

- Cách trị bệnh sưng vòi

Khi theo dõi thấy hiện tượng bệnh trên ốc hương như: Sưng vòi, viêm ruột, đơ yếu, bỏ vỏ, ốc không vùi đáy và chết rải rác… Chúng ta cần điều trị theo theo một số lộ trình phù hợp với điều kiện từng trại.

– Bước 1: Tạm ngưng cho ốc ăn 2-3 ngày; nhặt ốc chết ra khỏi ao và đem đi xử lý.

– Bước 2: Xử lý môi trường ao nuôi, thay nước mới.

+ Diệt khuẩn, nấm, mầm ký sinh: bằng các loại như BKC, Bronopol, Iodine,… với liều lượng phù hợp của các hãng sản xuất, khoảng 1-2 ngày.

+ Xử lý khí độc ở đáy ao: bằng các loại thông thường như Yucca, Vi sinh…

+ Xử lý chất thải hữu cơ, thức ăn thừa tầng đáy: Bằng cách vớt bớt ra ao, thay nước mới; đặc biệt sử dụng chế phẩm sinh học siêu vi sinh GreenPond SE để hãm khuẩn có hại phát triển trở lại, xử lý bùn đen, chất thải hữu cơ độc hại, cắt tảo, an toàn cho ao nuôi.

– Bước 3: Ngày thứ 3 có thể cho ốc ăn ½ lượng thức ăn so với ngày thường và trộn thuốc trị bệnh (Kanocin/Primo với liệu trị bệnh 1 gói/50 kg thức ăn), liên tục 5-7 ngày đến khi ốc hết bệnh.

+ Một số trại giống, nuôi bể có thể ngâm ốc trực tiếp vào nước pha thuốc kháng sinh trị bệnh, rất hiệu quả với trường hợp bệnh ốc không ăn được thức ăn.

+ Sau khi sử dụng kháng sinh xong, bổ sung men khoáng, dinh dưỡng tiêu hóa cho ốc hương để ốc nhanh chóng phục hồi và tăng trưởng tốt trở lại.

Thân ái chào anh./.