Bạn Nhà Nông

I. Tình hình thời tiết và cây trồng:

1/ Thời tiết:

           Theo dự báo của Trung tâm khí tượng thủy văn Đồng Tháp, nhiệt độ trong mùa khô ở mức xấp xỉ và cao hơn TBNN, có khả năng xảy ra các đợt mưa trái mùa, mùa mưa bắt đầu vào khoảng giữa tháng 5/2012. Tổng lượng mưa năm 2012 ở mức xấp xỉ và cao hơn TBNN.

          Nhiệt độ không khí trung bình biến đổi từ 25 – 29 ⁰C, nhiệt độ cao ở đầu và giữa vụ, sau đó giảm dần đến cuối vụ. Nhiệt độ cao nhất xuất hiện vào tháng 4 và tháng 5/2012 ở mức  34 – 36⁰C.

          Ẩm độ không khí trung bình từ 78 – 85 %, ẩm độ thấp ở đầu vụ, sau đó cao dần đến giữa và cuối vụ.

          Mực nước các nơi trong tỉnh biến động theo triều và theo xu thế xuống thấp dần đến tháng 5/2012. Nhìn chung mực nước tại các nơi trong tỉnh ở mức xấp xỉ TBNN.

2/ Cây trồng:

        Kế hoạch vụ Hè Thu 2012, toàn tỉnh xuống giống 190.000 ha. Tuy nhiên, một số nơi ở Tháp Mười, Cao Lãnh đã xuống giống từ giữa tháng 01/2012, do thu hoạch lúa Đông Xuân sớm. Lúa Hè Thu đại trà xuống giống tập trung từ giữa tháng 3 đến tháng 4/2012.

        Căn cứ vào dự báo rầy di trú, tình hình thực tế của các địa phương trong tỉnh, dự kiến lúa Hè Thu xuống giống 2 đợt như sau:

* Đợt 1: Từ 20/3/2012 đến 31/3/2012, không xuống giống trước 20/3/2012 do lúa Đông Xuân đại trà trong toàn tỉnh đang thu hoạch rộ nên rầy sẽ di trú với mật số rất cao.

* Đợt 2: Từ 15/4/2012 đến 30/4/2012, lúa Đông Xuân trong tỉnh đã thu hoạch xong, mật số rầy di trú không cao, chủ yếu từ các tỉnh lân cận và một số ít diện tích lúa Hè Thu sớm bắt đầu chín. Tuy nhiên không xuống giống muộn hơn 30/4/2012 nhằm bảo đảm cho sản xuất vụ lúa Thu Đông 2012.

Dựa vào khung lịch xuống giống chung, tùy tình hình rầy di trú và điều kiện cụ thể của từng vùng, từng khu vực; các địa phương điều chỉnh lịch xuống giống phù hợp theo nguyên tắc tập trung, đồng loạt và né rầy hiệu quả nhất, hạn chế thấp nhất thiệt hại do dịch hại, nhất là rầy nâu và bệnh vàng lùn lùn xoắn lá.

II. Dự báo tình hình sâu bệnh vụ Hè Thu 2012:

Căn cứ vào tình hình thời tiết, cơ cấu giống cây trồng, qui luật phát sinh phát triển và khả năng lưu tồn sâu bệnh từ vụ Đông Xuân sang vụ Hè Thu, tình trạng xuống giống không bảo đảm thời gian cách ly…; dự báo các đối tượng dịch hại chính trên lúa Hè Thu 2012 như sau:  

    1. Rầy nâu: Trong vụ sẽ có các đợt rầy di trú như sau:

          - Tháng 3: Từ 25/02 đến 15/3/2012 rầy sẽ di trú với mật số rất cao và kéo dài do lúa Đông Xuân trong tỉnh và khu vực lân cận vào giai đoạn chín và thu hoạch rộ. Hầu hết diện tích lúa Hè Thu xuống giống trước thời điểm này sẽ bị ảnh hưởng, nhất là lúa dưới 20 ngày sau sạ.

           - Tháng 4: Từ ngày 25/3 – 05/4  có thể một số bẫy còn mật số cao trong thời gian ngắn, còn lại mật số không cao.

           - Tháng 5: Từ 30/4 – 10/5, mật số tăng hơn tháng 4 nhưng không đồng đều ở các nơi.

           - Tháng 6: Từ 25/5 đến 10/6/2012, mật số tăng cao do lúa Hè Thu chín và bắt đầu thu hoạch rộ.

           Theo sau các đợt rầy di trú là các đợt rầy cám nở rộ vào cuối tháng 3, 4, 5 và tháng 6/2012.

    2. Bù lạch: xuất hiện và gây hại phổ biến ở mức nhẹ - trung bình cho lúa giai đoạn mạ, nhất là những ruộng khô, thiếu nước, tuy nhiên không ảnh hưởng đáng kể đến năng suất. Cao điểm gây hại vào cuối tháng 3 đến tháng 4/2012. 

    3. Sâu cuốn lá: Do xuống giống không đồng loạt, trên đồng lúc nào cũng có nhiều trà lúa gối nhau nên đã tạo điều kiện thuận lợi cho sâu cuốn lá phát sinh, phát triển và gây hại, chủ yếu vào giai đoạn lúa đẻ nhánh đến đòng trỗ; những ruộng gieo sạ dầy, bón thừa phân đạm, phun nhiều thuốc trừ sâu sớm lúc đầu vụ, gieo sạ sớm hoặc muộn hơn trong khu vực sẽ bị hại nặng hơn. Cao điểm gây hại từ tháng 4/2012 đến tháng 5/2012.

    4. Rầy phấn trắng: Do điều kiện thời tiết nắng nóng và khô hạn của vụ Hè Thu, nguy cơ rầy phấn trắng xuất hiện và gây hại sẽ rất cao, chủ yếu trên lúa từ giai đoạn lúa cuối đẻ nhánh đến đòng trỗ. Cao điểm gây hại vào tháng 5 đến tháng giữa 6/2012.

    5. Nhện gié: xuất hiện và gây hại phổ biến cho lúa giai đoạn làm đòng đến trỗ, những ruộng không tiêu diệt tốt gốc rạ, lúa rài, lúa chét từ vụ Đông Xuân, thiếu nước, sạ dầy, phun nhiều thuốc trừ sâu phổ rộng lúc đầu vụ nhiều khả năng sẽ bị hại nặng. Cao điểm gây hại vào tháng 5 đến tháng 6/2012.

    6. Chuột: gây hại trung bình hoặc nặng cục bộ cho nhiều diện tích lúa gần vườn, gò cao, bờ bao có cỏ rậm rạp hoặc những ruộng xuống giống sớm, lẻ tẻ trong khu vực.

    7. Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá: Bệnh đã xuất hiện và gây hại rải rác trên lúa Đông Xuân 11-12, vì vậy nếu không chủ động thực hiện đồng bộ các giải pháp kỹ thuật ngay từ đầu vụ thì nguy cơ bùng phát bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá trên lúa Hè Thu 2012 sẽ rất cao. Những ruộng không bảo đảm thời gian cách ly, bị ngộ độc hữu cơ, nếu bị nhiễm bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá thì thiệt hại càng nặng.

    8. Bệnh đạo ôn: Gây hại phổ biến ở mức nhẹ cho hầu hết lúa giai đoạn đẻ nhánh đến đòng trỗ, nhất là những diện tích gieo sạ dày, bón thừa phân đạm, sử dụng giống nhiễm nặng như Jasmine 85, VD 20, OM 4218, OM 2514... Cao điểm gây hại vào tháng  5 đến tháng 6/2012.

    9. Bệnh cháy bìa lá: Gây hại phổ biến ở mức nhẹ - trung bình cho lúa giai đoạn làm đòng – trỗ; ruộng bón thừa phân đạm, gieo sạ các giống nhiễm nặng như Jasmine 85, VD 20, nếp, OM 4900…, nhiều khả năng sẽ bị nhiễm nặng. Cao điểm gây hại vào giữa tháng 5 đến tháng 6/2012.

    10. Bệnh vàng lá: Gây hại phổ biến ở mức nhẹ trên lúa giai đoạn đòng trỗ - chín, nhất là những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm. Cao điểm gây hại vào tháng 6/2012.

    12. Bệnh lem lép hạt: Gây hại hầu hết diện tích, nhất là các trà lúa giai đoạn trỗ gặp mưa bão, hoặc ruộng đã bị nhiễm nặng nhện gié, rầy phấn trắng, bệnh đốm nâu, đạo ôn, cháy bìa lá… . Cao điểm gây hại từ tháng 6/2012 đến đầu tháng 7/2012.

    13. Ngộ độc phèn: nguy cơ cao ở một số khu vực thuộc huyện Tháp Mười, Tam Nông, Cao Lãnh…, nếu không chủ động tưới tiêu, đánh rảnh rửa phèn, bón vôi, tăng cường phân lân ngay từ đầu vụ. Cao điểm bị hại vào cuối tháng 4 đến giữa tháng 5/2012.

    14. Ngộ độc hữu cơ: Những diện tích xuống giống ngay sau thu hoạch lúa Đông Xuân, không bảo đảm thời gian cách ly, rơm rạ không kịp phân hủy, không chủ động tưới tiêu, không cung cấp vôi, lân kịp thời thì nhiều khả năng bị ngộ độc, ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển và năng suất lúa.

Ngoài ra các đối tượng khác như OBV, sâu phao, sâu đục thân, sâu đục bẹ, bệnh đốm nâu, đốm vằn, lúa von… xuất hiện rải rác, gây hại cục bộ hoặc chủ yếu ở mức nhẹ - trung bình.

III. Đề nghị:

  Do thời tiết vụ Hè Thu diễn biến phức tạp, nhất là khô hạn đầu vụ và mưa bão cuối vụ, gieo sạ gối vụ, xuống giống liên tục và kéo dài nên sâu bệnh có điều kiện tích lũy và lây lan. Để bảo vệ thắng lợi năng suất lúa Hè Thu 2012, đề nghị bà con nông dân và các địa phương quan tâm thực hiện tốt một số biện pháp sau:

- Sau khi thu hoạch lúa Đông Xuân cần vệ sinh đồng ruộng, trang sửa mặt đất bằng phẳng, cày phơi ải và cách ly ít nhất 3 tuần trước khi xuống giống lúa Hè Thu, nhằm hạn chế ngộ độc hữu cơ, tiêu diệt và cắt đứt nguồn lây lan của sâu bệnh.

- Theo dõi chặt chẽ diễn biến mật số rầy vào đèn ở từng địa phương, để quyết định thời điểm xuống giống né rầy hiệu quả nhất, cần xuống giống tập trung, đồng loạt từng ô bao, từng khu vực trong vùng, tránh việc xuống giống lẻ tẻ, kéo dài. Lúa dưới 20 ngày sau sạ bị rầy di trú cần che chắn nước thật tốt để hạn chế khả năng rầy truyền bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá.

- Chọn giống có phẩm chất tốt, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, sạch bệnh, có độ nảy mầm cao, đồng đều để gieo sạ, mật độ sạ từ 80-120kg/ha, hạn chế sử dụng giống IR 50404. Áp dụng tốt “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”.

- Áp dụng các biện pháp tổng hợp để diệt trừ tốt cỏ dại, lúa cỏ, ốc bươu  vàng và chuột ngay từ đầu vụ; chủ động tưới tiêu, bón phân cân đối, tăng cường vôi, phân lân, kali ngay từ đầu vụ nhằm giúp lúa sinh trưởng và phát triển tốt, chống chịu tốt với thời tiết bất lợi và dịch bệnh, hạn chế ngộ độc phèn, hữu cơ lúc đầu vụ và đổ ngã lúc cuối vụ.

- Thường xuyên thăm đồng, theo dõi và phát hiện sớm các đối tượng gây hại để xử lý kịp thời, hiệu quả, hạn chế tối đa việc phun thuốc trừ sâu phổ rộng cho lúa dưới 40 ngày sau sạ, áp dụng tốt nguyên tắc “4 đúng” khi phun thuốc.

- Tăng cường thông tin tuyên truyền về tình hình xuống giống, sâu bệnh hại và các biện pháp hướng dẫn, khuyến cáo cho nông dân; phân công CBKT bám sát địa bàn, giám sát chặt chẽ tình hình và diễn biến của các đối tượng dịch hại trên đồng ruộng, đặc biệt là rầy nâu, bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá. Thực hiện tốt chế độ thông tin, báo cáo định kỳ và đột xuất về Chi cục để có khuyến cáo xử lý nhanh chóng, kịp thời.

Chi cục BVTV Đồng Tháp