Bạn Nhà Nông

Ống nhựa theo dõi mực nước trong ruộng lúa

Trong tình hình hiện nay, vấn đề quan tâm nhất là vấn đề biến đổi khí hậu và ĐBSCL là một trong những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Hiện tượng khô hạn – khan hiếm nước tưới đã bắt đầu xuất hiện và gây ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình canh tác lúa. Do đó biện pháp tưới tiết kiệm là cần thiết để quàn lý nước đối phó với biến đổi khí hậu.

Biện pháp quản lý nước tiên tiến là tưới theo khô – ngập luân phiên (Alternative Wetting and Drying (AWD)). Kỹ thuật này được đề xuất bởi Viện Nghiên Cứu Lúa Quốc Tế (IRRI) và có thể giảm lượng nước trong ruộng lúa từ 10 đến 30% nhưng vẫn duy trì được năng suất ổn định so với cách tưới nước truyền thống theo cách của nông dân.

Bà con nông dân cần làm mặt đất ruộng bằng phẳng, kiểm soát bờ bao kỹ, để khi đặt ống theo dõi mực nước; hạn chế thất thoát và rút nước đúng kỹ thuật thì hiệu quả SX mới đạt cao. Ống đặt trên ruộng làm bằng nhựa có đục lỗ xung quanh ( đường kính từ 15 – 20cm, dài từ 40 – 50cm) để theo dõi mực nước trong ruộng

Trong một vụ lúa, ruộng cần ngập nước là giai đoạn lúa đẻ nhánh (từ 10- 30 ngày sau sạ), thời điểm phân hóa đòng (40- 55 ngày), giai đoạn trước và sau khi trổ (từ 65- 75 ngày). Các giai đoạn này mực nước tối đa so với mặt ruộng không quá 5 cm. Có 4 giai đoạn, cây lúa chỉ cần độ ẩm của đất, không cần ngập nước là giai đoạn mạ (từ lúc sạ đến 10 ngày sau), giai đoạn đứng cái (từ 30- 40 ngày), giai đoạn làm đồng (từ 55- 60 ngày) và giai đoạn lúa chín (từ 85- 100 ngày).

 Các giai đoạn này thường xuyên theo dõi mực nước trong ống, nếu thấy mực nước thấp hơn 10 cm so với mặt đất thì tiến hành bơm thêm nước cao 5 cm.

Biện pháp này đã được thử nghiệm thành công tại Bangladesh với lượng nước giảm từ 30 – 50% và chi phí dùng cho tưới nước cũng giảm từ 21 – 27%. Ở các nước sản xuất gạo hàng đầu như: Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam,…cũng bắt đầu thử nghiệm biện pháp này với mục đích giảm lượng nước sử dụng cũng như chi phí cho việc tưới nước.

Tại Việt Nam, theo kết quả thực hiện tại An Giang khi thực hiện biện pháp cho thấy:

- Giảm chi phí bơm nước, tiết kiệm lượng nước sử dụng.

- Không ảnh hưởng đến năng suất.

- Tăng hiệu quả kinh tế

Theo ước đoán lúa tiết kiệm nước năng suất trung bình đạt khoảng 5,8 - 6,0 tấn/ha, với số lần bơm nước là 4 lần. Năng suất lúa đối chứng đạt khoảng 5,3 tấn/ha với số lần bơm là 8 lần. Ngoài ra, việc áp dụng tiết kiệm nước sẽ giảm được gần một nữa số tiền bơm nước nhưng năng suất của việc áp dụng tiết kiệm nước cao hơn, cộng thêm chương trình 3 giảm 3 tăng, nông dân càng tăng lợi nhuận. Giá thành sản xuất của ruộng áp dụng " Tiết kiệm nước" là 1.142đ/kg. Trong khi ruộng dân (đối chứng) là 1.382đ/kg. Chênh lệch 240đ/kg. Lợi nhuận của mô hình là 671.700đ/công, tăng 185.000đ/công so với đối chứng.

Mô hình ứng dụng kỹ thuật tưới nước tiết kiệm đã góp phần thay đổi tập quán canh tác trong nông dân, hạn chế sự lãng phí trong bơm tưới nước, giảm thêm một phần chi phí sản xuất trong tình hình giá cả vật tư nông nghiệp tăng cao. Đồng thời, quản lý nước tốt cũng sẽ giúp nông dân sản xuất lúa ứng phó tốt hơn trong điều kiện biến đổi khí hậu như hiện nay.

H.A (P. NCKH - TT)