Bạn Nhà Nông

Trả lời:

Bệnh khảm virus không chỉ tấn công đu đủ mà còn tấn công nhiều cây khác thuộc họ bầu bí như bí đỏ, dưa hấu, dưa lê, dưa leo, sau đó đến đu đủ.  Bệnh không lây lan qua đất mà truyền qua rệp xanh Myzus pfIrsicae  chích hút và vết thương (cắt tỉa). Rệp mang virus khi chich hút cây bệnh 10 giây và mất cùng thời gian đó để truyền bệnh. Virus chỉ sống trong rệp có 1 ngày, sau đó mất khả năng truyền bệnh. Thời gian ũ bệnh trong cây 18-24 ngày sẽ xuất hiện triệu chứng

Do đó vẫn trồng lại đu đủ trên đất đã trồng đu đủ trước đó được với điều kiện chung quanh không có nguồn bệnh: đu đủ và các cây họ bầu bí bị nhiễm bệnh, sau đó tích cực theo dõi rệp xanh. Có 2 loại khảm:

1) Bệnh Đốm vòng (Papaya Ringspot Virus), còn gọi là bệnh Đốm hình nhẫn, đây là một bệnh rất phổ biến trên cây đu đủ ở nước ta, cùng với bệnh Khảm chúng được coi là một trở ngại lớn nhất cho nghề trồng đu đủ ở nước ta (và cả nhiều nước khác). Có thể nói ở đâu co ùtrồng đu đủ là ở đó có bệnh này. Bệnh do siêu vi trùng Papaya Ringspot Virus gây ra. Bệnh có thể gây hại ở nhiều bộ phận khác nhau của cây từ lá, trái đến thân và cuống lá :

Trên lá:ban đầu bệnh là các vết đốm sáng vàng lợt, lá hơi co lại, sau đó vết bệnh phát triển dần thành các đốm vòng tròn (giống như chiếc nhẫn). Ở mặt trên của những lá non, lá đọt vùng mô bị bệnh nhăn phồng, bìa lá non bị cuốn xuống cong vào phía bên trong của mặt dưới lá, bìa lá gìa bị cuốn lên, lá bị khảm và biến dạngNhững cây bị bệnh nặng lá non thường bị mất thùy, chỉ còn cuống lá, đôi khi cuống lá cũng bị biến dạng co quắp. 

-Trên trái: lúc đầu vết bệnh chỉ là những đốm thâm xanh sẫm, sau đó phát triển dần thành những đốm vòng tròn hoặc bầu dục, có kích thước khoảng 0,5-1 phân (giống hình chiếc nhẫn) mầu xanh sẫm Bệnh thường tập trung gây hại nhiều ở phần nửa trái phía sát với cuống. Khi trái gìa chín những vòng tròn trên trái chuyển dần sang mầu vàng sậm và thối ăn sâu vào bên trong thịt trái. Cây bị bệnh ít cho trái, nếu có thì trái cũng rất nhỏ. Do bệnh làm gỉam hàm lượng đường trong trái nên khi chín trái ăn rất lạt. 

-Trên thân: (chủ yếu là phần non trên ngọn) và cuống lá, vết bệnh là những sọc ngắn mầu xanh tối đôi khi cũng tạo nên các hình bầu dục .

Siêu vi trùng gây bệnh không tryuền qua hạt giống, chúng lây bằng hai cách: một là do tiếp xúc cơ giới (thông qua các vết thương cơ giới do trong qúa trình canh tác con người vô ý tạo ra, do mưa gió gây sây sát hay do côn trùng hay động vật khác…gây ra). Hai là do côn trùng môi giới, chủ yếu là các lòai rệp thuộc họ Aphididae như Aphis gossipii, Aphis crasivora, đặc biệt là rệp đào (Myzus persicae), loài rệp này cũng thường gây hại nhiều cho các loại rau cải, bầu, bí, mướp, dưa…Bệnh lây lan rất nhanh, nhất là những cây được 5-6 tháng tuổi trở đi.

2) Bệnh Khảm: do siêu vi trùng Papaya Mosaic Virus gây ra. Giống như Đốm vòng bệnh Khảm cũng là một bệnh rất phổ biến trên cây đu đủ. Bệnh gây ra hiện tượng khảm trên lá, ban đầu phiến lá có nhiều vết xanh, vàng lẫn lộn. Nếu bệnh nặng lá biến dần sang mầu vàng, lá nhỏ lại, biến dạng, số thùy lá gia tăng, nhăn nheo, lá gìa bị rụng nhiều,chỉ chừa lại chùm lá non bị khảm vàng trên ngọn. Trái rất nhỏ, bị biến dạng, chai sượng, trên chùm trái thường có một số trái chẩy nhựa thâm xanh lại thành vệt dọc (ảnh III-40j). Trên thân (chủ yếu là phần còn non trên ngọn) và cuống lá có nhiều vết thâm xanh chạy dọc theo chiều dọc của thân, cuống lá .

Cũng giống như bệnh Đốm vòng siêu vi trùng gây ra bệnh Khảm cũng không truyền qua hạt giống, mà lây lan qua các vết thương cơ giới và qua mối giới truyền bệnh là một số loài rệp thuộc họ Aphididae (như đã nêu ở phần bệnh Đốm vòng)

Kinh nghiệm là sản xuất cây con sạch bệnh. Đu đủ giống trồng trong nhà lưới để không bị bệnh ở giai đoạn cây con, để khi mang ra ruộng nếu có nhiễm bệnh sau 2-3 tháng vẫn thu hoạch kịp lứa đầu. Nhổ bỏ và tiêu hủy các cây bệnh khảm ở các ruộng chung quanh. Phun thuốc diệt rệp trên cây bệnh.

Bệnh khảm làm thiệt hại năng suất 30-40% ảnh hưởng đến tỷ lệ đậu quả

Trên đu đủ có 3 loại hoa

- Hoa đực: hoa chỉ có nhụy phấn, không có bầu noản nên không cho trái

- Hoa lưởng tính: hoa có nhụy đực và bầu noản, cho trái dài

- Hoa cái: Hoa chỉ có bầu noản, không có nhụy đực tung phấn nên thụ phấn nhờ gió và côn trùng

Do đó nếu lấy quả đu đủ dài làm giống, sẽ có 50% cây là đu đủ đựa không cho trái, 50% là đu đủ lưởng tính cho trái. Nếu lấy quả tròn làm giống, sẽ có 100% đu đủ cho trái, bạn nên chọn đu đủ trái tròm làm giống.

Chúc bạn thành công