Bạn Nhà Nông

I. GIỐNG TRỒNG:

Hiện nay, tại Đồng bằng sông Cửu Long có rất nhiều giống xoài. Tùy theo điều kiện đất đai, nguồn nước, kinh nghiệm kỹ thuật trồng, thị trường tiêu thụ mà chọn những giống phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

- Xoài cát Hòa Lộc: Có phẩm chất ngon, vị thơm, thịt mịn chắc, trái to (400-500g/trái), chín vàng tươi, rất ngọt (độ brix trung bình từ 16-18), được thị trường ưa chuộng, bán với giá cao, nhưng vỏ trái mỏng dễ bị nhiễm bệnh thán thư và trái chín trong 6-7 ngày nên khó vận chuyển xa. Nhược điểm lớn nhất của giống này là tỉ lệ đậu trái rất thấp.

II. KỸ THUẬT TRỒNG:

            1. Mật độ và khoảng cách trồng:

Xoài là cây ưa sáng và có trái ở chồi tận cùng ngoài tán cây. Nếu trồng quá dày, cây sẽ che rợp lẫn nhau dẫn đến năng suất thấp. Ngược lại, trồng quá thưa, những năm đầu cho trái sẽ có năng suất thấp và phải mất nhiều năm mới đạt được năng suất ổn định. Theo phương pháp trồng xoài cổ điển thì trồng ở khoảng cách từ 6 x 8 m, tương đương với mật độ 156-277 cây/ha. Hiện nay, xu hướng trồng xoài với mật độ cao với khoảng cách 5 x 6 m hoặc 6 x 6 m, tương đương với 270 - 300 cây/ha sau đó đốn tỉa dần, nhưng đòi hỏi phải có biện pháp tỉa cành và quản lý tán cây hữu hiệu, nếu không, sau 5-7 năm tán cây che rợp lẫn nhau sẽ làm giảm năng suất cây xoài.

                        2. Quản lý nước:

- Hàng năm, phân tích chất lượng nước để đánh giá nguy cơ ô nhiễm nhằm đưa ra biện pháp khắc phục. Chất lượng nước tưới phải đáp ứng các chỉ tiêu 15,16 của phụ lục 4.

- Hệ thống đê bao để quản lý nước trong vườn xoài là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công, đặc biệt là điều khiển cho xoài ra hoa trái vụ. Phải chống ngập, úng trong mùa mưa lũ và có thể tưới cho cây xoài trong mùa khô.

- Thời kỳ cây tơ chưa cho trái nên tưới nuớc đủ ẩm thường xuyên, đặc biệt là trong mùa khô để giúp cây phát triển nhanh, mau cho trái. Thời kỳ cây trưởng thành cần chú ý tưới nước đầy đủ sau khi thu hoạch để kích thích cây ra đọt non tập trung. Giai đoạn kích thích ra hoa cần phải ‘xiết’ nước để giúp cây ra hoa tốt. Sau khi đậu trái nên tưới nước đủ ẩm để giúp trái phát triển nhanh.

Tóm lại chủ động được nước là yêu cầu quan trọng hàng đầu trong việc thâm canh cây xoài.

          3. Quản lý phân bón:

Phải đáp ứng các chỉ tiêu 10, 11, 12, 13, 14 của phụ lục 4. Nếu nhà vườn tự ủ phân chuồng thì cần xây dựng và đặt bể ủ phân đảm bảo cách ly, không gây ô nhiễm cho vườn trồng và nguồn nước tưới. 

3.1. Các chất dinh dưỡng cần thiết:

          Cây xoài cần nhiều nhất là Canxi, đạm, kali, ma-nhê, lân….

          - Canxi: Cần thiết cho sự phát triển vách tế bào thực vật, điều hòa pH đất tại vùng rễ, nâng cao năng suất và chất lượng xoài. Để các chồi non phát triển tốt, năng suất cao, phẩm chất tốt và không bị nứt thì tỷ lệ N/Ca cần < 0,5 và tỷ lệ K/Ca < 0,2.

- Chất đạm: Chất đạm là yếu tố quan trọng hàng đầu thúc đẩy phát triển thân lá, rất cần cho sự ra hoa và đậu trái của xoài. Việc bón đạm cho xoài qua sự hấp thu của rễ cũng thúc đẩy sự ra hoa nhưng không tập trung như phun qua lá.

- Chất kali: Kali là yếu tố quan trọng thứ hai sau đạm ảnh hưởng lên sự ra hoa của xoài. Bón đạm kết hợp với kali sẽ giúp cải thiện đáng kể sự ra hoa, khả năng đậu trái và phẩm chất trái xoài.

- Chất lân: Hàm lượng chất lân trong chồi cao sẽ thúc đẩy sự phân hóa mầm hoa, nhưng nếu nồng độ chất lân thấp sẽ không thúc đẩy sự ra hoa. Lân giúp giảm độ chua của đất.

3.2. Cách bón phân:

- Đối với cây chưa cho trái: Hàng năm bón trung bình 10 kg phân hữu cơ kết hợp với khoảng 300-500g NPK(16-16-8) hoặc (20-20-15) và 300g Urê cho mỗi cây/1 năm (chia đều thành 5-6 lần & tưới quanh gốc).

- Đối với cây trưởng thành: (xem ở phần kích thích ra hoa).

- Khi bón phân nên dùng cuốc xới vòng tròn theo hình chiếu tán cây vào trong gốc 1 m, sau đó trộn phân đều vào đất, tưới nước, tủ cỏ giữ ẩm.

III. KỸ THUẬT QUẢN LÝ TÁN CÂY:

Tạo tán và tỉa cành là hai biện pháp cơ bản giúp cho cây xoài đạt năng suất cao. Việc tạo tán cho cây được thực hiện ngay từ những năm đầu sau khi trồng để giúp cho cây có tán cân đối, dễ chăm sóc và thu hoạch trái sau này. Khi cây trưởng thành, công việc tỉa cành hàng năm nhằm duy trì bộ khung tán của cây.

Tuy nhiên, việc tỉa cành trong giai đoạn đầu khi cây có số lá còn ít nên tỉa vừa phải, tỉa quá nhiều sẽ làm cây chậm lớn do số lá ít không đủ sức nuôi cây. Chỉ nên tỉa tối đa 1/3 số cành, lá của cây.

Cây xoài phát triển tán nhờ vào sự phát triển của chồi ngọn và chồi bên. Mỗi đỉnh sinh trưởng có một chồi ngọn và 4-5 chồi bên, tuy nhiên do ưu thế chồi ngọn nên chồi bên thường phát triển kém hơn chồi ngọn. Do đó, nguyên tắc chung của kỹ thuật tạo tán là tỉa bỏ chồi ngọn khi muốn cây phát triển theo chiều rộng và ngược lại tỉa bỏ chồi bên nếu muốn cây phát triển theo chiều cao. Mỗi nách lá cũng có các mầm chồi bên có thể phát triển tạo khung tán cho cây.

Tỉa cành vào mùa khô sẽ thuận lợi cho sự sinh trưởng và ra đọt non, tỉa vào mùa mưa dễ bị nấm bệnh tấn công qua vết cắt và đọt non. Cây được tỉa cành sẽ dễ ra đọt sớm và tập trung, dễ ra hoa hơn.

- Cây tơ: ngắt bỏ chồi ngọn khi cây được 2-3 lần đọt (cây cao từ 40-60 cm) để cây xoài phân cành sẽ được 3-4 cành ngang. Khi cành ngang phát triển theo chiều cao được 2-3 lần đọt thì ngắt đọt cho cây phân tán lần thứ hai để có được tổng cộng 9-12 chồi ngọn. Thực hiện việc ngắt ngọn lần thứ ba, cây xoài sẽ có bộ tán với trên 20 chồi ngọn. Sau giai đoạn này cây xoài có được tán cây khá hoàn chỉnh và chỉ cần tỉa bổ sung hàng năm để duy trì tán.

- Cây trưởng thành: Việc tỉa cành được thực hiện hàng năm sau khi thu hoạch nhằm kích thích cho cây ra đọt mới sớm và đồng loạt. Nên cắt những cành mọc trong tán (che khuất lẫn nhau), cành nhỏ, cành bị sâu bệnh, cành vượt, cành thấp sát mặt đất, hay những cành mang bông đã rụng hết trái cần được tỉa để giúp cho tán cây được thông thoáng, dễ chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch.

          - Đối với những cây xoài quá lão: có thể làm trẻ hoá bằng cách cưa bớt, bỏ hết những nhánh con chỉ chừa lại bộ khung chính. Cây trẻ hoá sẽ cho cành lá rất mạnh và chỉ ra hoa 1-2 năm sau.                                                                                               

IV. BAO TRÁI:

          - Tỉa trái: Được thực hiện khi trái phát triển bằng ngón tay cái, chỉ để 1 trái/cuốn (cát Hòa Lộc), chọn trái phát triển đều đặn. Tỉa trái kết hợp bao trái nhằm tiết kiệm lao động.

          - Bao trái:

     Nhằm tạo ra sản phẩm có chất lượng cao, không khuyết tật, ngăn chặn sự tấn công của côn trùng, bệnh hại như: sâu đục trái, rệp sáp, ruồi đục trái (đối tượng kiểm dịch của các nước nhập khẩu xoài), bệnh thán thư, đốm da ếch, bệnh nứt trái xì mủ do vi khuẩn… gây hại.

          Thời điểm bao trái khoảng 40 – 45 ngày sau khi đậu trái, giai đoạn trái đã hết rụng sinh lý lần thứ ba, đang ở thời kỳ tăng trưởng tích cực. Bao trái sẽ hạn chế được số lần phun thuốc hóa học từ 5 – 7 lần/vụ, giúp vỏ trái bóng đẹp hơn, bán được giá cao hơn, góp phần hạ giá thành sản phẩm, gia tăng lợi nhuận cho nhà vườn, giúp giảm ô nhiễm môi trường và  không tồn dư thuốc BVTV trên trái.

          Lưu ý: Trước khi bao trái nên phòng trừ sâu bệnh như: bệnh thán thư, sâu đục trái, rệp sáp với các loại thuốc trị bệnh như Antracol, Bavistin, Score…, trừ sâu như Cyrux, Supracide, Karate….

          Chúc bạn thành công !!!