Bạn Nhà Nông

Chào bạn!

Có thể do dê bị bệnh Đậu.

Bệnh đậu dê là một bệnh truyền nhiễm chung cho cả dê và cừu, bệnh lây lan rất nhanh với các mụn đậu xuất hiện ở nhiều chỗ trên da mặt và niêm mạc miệng, mũi. Dê cừu non bị bệnh nặng và chết với tỷ lệ cao (30-40%), gây thiệt hại về kinh tế.

1. Nguyên nhân gây bệnh:

Bệnh đậu dê cừu và dê là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho dê và cừu được tổ chức dịch tễ thế giới (OIE) xếp vào Bảng A – bảng các bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm.
Căn nguyên gây bệnh là chủng virus thuộc giống Capripoxvirus, họ Poxviridae.

2. Đường truyền lây:

Bệnh lây lan chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp giữa động vật mẫn cảm với động vật mang mầm bệnh hoặc gián tiếp thông qua phương tiện hoặc vật dụng nhiễm virus. Động vật mắc bệnh bài thải virus qua vẩy đậu khô, nước mũi, nước bọt và phân.

Thời gian bài thải virus có thể kéo dài từ 1 đến 2 tháng. Các vết xước trên da hay vết do côn trùng đốt như ruồi cũng là nơi virus đậu dê thâm nhập vào cơ thể vật chủ.
Triệu chứng và bệnh tích: bệnh thường phát sinh vào đầu mùa xuân, khi thời tiết bắt đầu ấm áp và ẩm ướt.

Động vật mẫn cảm mắc bệnh đậu dê có triệu chứng đặc trưng là sốt cao 40-41 độ C, xuất hiện các nốt đậu ở da, sưng hạch lympho, chảy nước mắt, nước mũi và nước bọt.
Thời gian ủ bệnh kéo dài từ 1-2 tuần, con vật bắt đầu sốt, khó thở, kém ăn. Sau 1-2 ngày, bệnh tích dưới da xuất hiện theo một quy trình như sau: trước tiên xuất hiện các nốt thâm, dần dần những nốt thâm này sần lên rồi phát triển thành mụn nước, tiếp đến là mụn mủ và kết thúc là tạo thành các vẩy đậu. Quá trình này dễ quan sát ở những vùng da bị rụng lông, niêm mạc đường tiêu hóa, đường hô hấp. Con vật có thể hồi phục trong vòng 3-4 tuần, tuy nhiên các vết sẹo vẫn còn tồn tại trong thời gian dài. Vẩy bệnh trên cơ thể con bệnh có thể mang mẩm bệnh trong nhiều tháng sau đó.

Biến chứng thường gặp: mụn đậu mọc ở kết mạc mắt khi vỡ ra có thể làm cho dê, cừu bị mù, mụn đậu mọc ở niêm mạc, mũi và khí quản, gây viêm màng giả, có thể làm cho dê, cừu thở khó, suy hô hấp, mụn đậu mọc ở quanh núm vú, gây lở loét quanh núm vú.

Khi bị nhiễm trùng kế phát do các loại tạp khuẩn thì các mụn loét bưng mủ, vỡ loét thành vết thương lâu lành.

Dê, cừu mang thai thường sẩy thai khi bị bệnh đậu. Một số dê, cừu non mắc bệnh còn thấy ỉa chảy nặng, chết nhanh, khi virus đậu tác động đến niêm mạc ruột.

Bệnh xảy ra trầm trọng hơn trên các cá thể có sức đề kháng yếu như: động vật non, động vật già hay con cái đang tiết sữa.

Một số phương pháp chẩn đoán bệnh đậu dê:

Tại khu vực chăn nuôi dê, cừu chúng ta có thể nghi ngờ gia súc mắc bệnh đậu dê khi con vật có các biểu hiện như sốt cao: chảy nhiều nước mắt, nước mũi, xuất hiện nốt đậu dưới da và tỷ lệ chết cao. Tuy nhiên cần xác định chính xác căn nguyên gây bệnh và tránh nhầm lẫn với một số bệnh khác như: bệnh lưỡi xanh, bệnh dịch tả của tiểu gia súc nhai lại, bệnh viêm phổi do ký sinh trùng, bệnh ghẻ…

Các bệnh phẩm dùng để chẩn đoán:

Để chẩn đoán và giám định virus, bệnh phẩm có thể là huyết thanh (cần lấy mẩu máu từ con vật có biểu hiện sốt cao), dịch mụn đậu, vẩy, vết xước của tổn thương ngoài da và các tổn thương đường hô hấp và đường tiêu hóa.

Nên lấy mẫu trong tuần đầu tiên khi triệu chứng lâm sàng xuất hiện.

Các bệnh tích khi mổ khám:

Có thể quan sát được các tổn thương ở niêm mạc, và biểu bì như đã mô tả ở phần trên khi mổ khám. Có thể quan sát thấy các ổ loét nằm dọc khí quản và nằm dọc đường tiêu hóa, các tổn thương ở phổi là các nốt đậu màu xám nhạt.

3. Phòng bệnh:

- Tiêm vắc xin phòng bệnh cho dê, cừu. Hiện nay nước ta phải nhập vắc xin phòng bệnh đậu dê, cừu từ nước ngoài.

- Giữ chuồng luôn sạch sẽ, kín gió ấm áp về mùa đông và thoáng về mùa hè.

- Phát hiện sớm dê, cừu bệnh để cách ly và điều trị, khẩn trương báo ngay với nhân viên thú y.

- Khi dịch bệnh xảy ra: phải thực hiện ngay các biện pháp cấp bách để phòng chống dịch như khoanh vùng có dịch, giám sát theo dõi diễn biến của dịch; thường xuyên thông báo tình hình dịch bệnh; triệu chứng lâm sàng để nhanh chóng xử lý; dùng hóa chất phun tiêu độc sát trùng chuồng trại cho các hộ chăn nuôi dê; xử lý xác dê đã bị chết; ngừng mua bán, trao đổi và vận chuyển dê sang các địa phương khác để phòng tránh bệnh lây lan ra diện rộng. Tiêm phòng bao vây ổ dịch khi có sẵn vắc xin.

4. Điều trị:

- Không có thuốc đặc hiệu điều trị bệnh đậu dê, cừu.

- Điều trị các mụn đậu và biến chứng nhiễm khuẩn: bôi dung dịch sát trùng lên các mụn đậu như dung dịch xanh methylen, Iodin 1% bôi lên vết mụn loét, các dung dịch này diệt được virus và vi khuẩn ở mụn đậu, làm cho mụn đậu đóng vảy nhanh, bong ra và liền sẹo nhanh.

- Khi có hiện tượng viêm nhiễm kế phát ở mũi, miệng và viêm khí quản thì điều trị bằng kháng sinh như Ampicilin, Kanamycin, kết hợp với sử dụng các loại thuốc trợ sức như Vitamin B1, Vitamin C.

- Vệ sinh chuồng trại tránh bội nhiễm vi khuẩn.

Chúc bạn thành công