Bạn Nhà Nông

Ảnh minh hoạ

Bảng 1: Giá gạo xuất khẩu của 5 nước vào ngày 9/4/2016 so với ngày 2/4/2016 (đơn vị: USD/tấn)

1.Thái Lan

Gạo Thái Lan 5% tấm hiện giá 375 USD/tấn, tăng 5 USD/tấn so với tuần trước, tăng 10 USD/tấn so với tháng 3/2016 và giảm 15 USD/tấn so với năm 2015. Chính phủ đã tuyển chọn được 14 công ty tham gia đấu thầu 418.000 tấn gạo cấp thực phẩm và 6 công ty tham gia mua 98.723 tấn gạo chưng cất rượu của đợt bán đấu giá thứ hai của năm nay.

Thái Lan xuất khẩu 1,86 triệu tấn gạo trong 2 tháng đầu năm 2016, tăng 39% so với 1,34 triệu tấn xuất khẩu trong cùng kỳ năm 2015. Xuất khẩu gạo thu được 812 triệu USD trong thời gian 2 tháng, tăng 15% so với 706 triệu USD kiếm được trong cùng kỳ năm 2015.

Vào tháng 2/2016, Thái Lan xuất khẩu 835.861 tấn, giảm 18% so với 1,025 triệu tấn trong tháng 1/2016 và tăng 14% so với 732.151 tấn vào tháng 2/2015. Xuất khẩu gạo kiếm được 375 triệu USD, giảm 14 % so với 436 triệu USD trong tháng 1/2016 và tăng 1% so với 370 triệu USD trong tháng 2/2015. Trong đó gạo trắng chiếm 438.902 tấn (53%), Hom Mali gạo 125.335 tấn (22%), tấm 120.230 tấn (14%), nếp 12.591 tấn (2%), gạo đồ 133.156 tấn (16%) và gạo lứt / nâu chiếm 5647 tấn (0,56%).

Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan đã ký một biên bản ghi nhớ (MoU) với 7 nhà nhập khẩu gạo Hồng Kông để bán 150.000 tấn gạo, trị giá 120 triệu USD. Biên bản ghi nhớ này là một phần của chuyến thăm của Bộ trưởng Bộ Thương mại Thái Lan đến Hồng Kông từ 05- 07/4/2016 để tăng cường quan hệ thương mại giữa hai nước. Bộ Thương mại Thái Lan mong muốn tăng thị phần gạo Thái Lan tại Hồng Kông từ 57% lên 65% trong năm 2016. Thái Lan xuất khẩu 189.469 tấn và 182.071 tấn gạo sang Hồng Kông vào năm 2014 và 2015. Biên bản ghi nhớ hiện nay, xuất khẩu gạo của Thái Lan sang Hồng Kông có thể đạt 200.000 tấn trong năm nay, Bộ đang có kế hoạch tăng xuất khẩu Hồng Kông khoảng 300.000 tấn trong hai năm tiếp theo.

Bộ Nông nghiệp Thái Lan đang kỳ vọng cuộc khủng hoảng nước do hạn hán có khả năng giảm trong vài tháng tới, mực nước ở các đập hy vọng đủ cho đến khi những cơn mưa mùa bắt đầu vào tháng 4 và tháng 5. Nguồn nước này đủ cung cấp cho sinh hoạt và công nghiệp. nhưng không có khả năng cung cấp nước cho nông dân cho đến khi mùa mưa bắt đầu vào tháng 5. Hạn hán gây thiệt hại 457.600 ha đất nông nghiệp, chủ yếu là lúa từ giữa tháng 10/2015 đến tháng 3/2016

2.Việt Nam  

Gạo Việt Nam 5% tấm hiện giá 370 USD/tấn, giảm 10 USD/tấn so với tuần trước, giảm 5 USD/tấn so với tháng 3/2016 và tăng 5 USD/tấn so với năm 2015.

Việt Nam đã xuất khẩu 1,426 triệu tấn gạo trong 3 tháng đầu năm 2016, tăng 58% so với 901.692 tấn gạo xuất khẩu trong cùng kỳ năm 2015. Giá xuất khẩu gạo bình quân trong năm ở mức 405 USD/tấn (FOB), giảm 7% USD/tấn so với 434 USD/tấn cùng kỳ năm 2015. Trong tháng 3/2016, Việt Nam xuất khẩu 570.055 tấn gạo, tăng 18% so với 480.490 tấn gạo xuất khẩu tháng 3/2015, và tăng 30% so với 439.449 tấn gạo xuất khẩu trong tháng 2/2016. Giá xuất khẩu trung bình trong tháng 3 ở mức 402 USD/tấn, tăng 1% USD/tấn so với năm 2015 và giảm 0,6% USD/tấn so với tháng 3/2016

Doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam đã vận chuyển 64.000 tấn gạo từ cảng Sài Gòn trong thời gian từ 15/3-2/4/2016, trong đó. có 58.000 tấn cho Cuba và 6.000 tấn cho Philippines.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, trong 2 tháng đầu năm 2016, trong tổng số 950.080 tấn gạo xuất khẩu, có 571.757 tấn (60%) gạo chất lượng cao, 165.642 tấn (17%) Jasmine, trong khi IR50404 chỉ có 122.340 tấn (13%, tháng 1 được 52.294, tháng 2 được 70.055 tấn qua Philippines), nếp 83.604 tấn (9% qua Trung Quốc), tấm 7.154 tấn (1%) và gạo khác 9574 tấn (1%). Gạo Việt Nam chủ yếu qua các nước châu Á (722.345 tấn. 75%), kế đến là châu Phi (99.336 tấn. 10%), châu Mỹ (117.855 tấn, 12%), châu Úc (15.811 tấn, 2%) và châu Âu (4.733 tấn, 0,4%).

Giá lúa ở đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục tăng do nhu cầu tăng mạnh và nguồn cung thấp. Giá lúa IR 50404 đã tăng lên 5.000 đồng/kg (225 USD/tấn) so với 4.650 đồng/kg (209 USD/tấn) trong tuần qua. Giá gạo IR 50404 đã tăng 7.100 đồng/kg (320 USD/tấn). Trung Quốc và tác động tâm lý do hạn hán và xâm nhập mặn là lý do chính cho tăng giá. Trung Quốc đã đẩy mạnh mua gạo qua thông tin hạn hán đang xảy ra tại đồng bằng sông Cửu Long.

Các nhà khoa học đã chỉ trích kế hoạch mở rộng diện tích lúa thu đông 2016 ở đồng bằng sông Cửu Long vì nó có thể dẫn đến hạn hán và độ mặn cao hơn trong khu vực trong những năm tới. Cục Trồng trọt thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có kế hoạch tăng diện tích lúa vụ ba ở đồng bằng sông lên 900.300 ha so với 843.140 ha vào năm 2015 để bù thiệt hại 200.000 tấn lúa Đông xuân bị hạn măn. Mở rộng diện tích vụ ba sẽ cần thêm nhiều công trình đê bao gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến lượng nước dự trữ ở vùng trủng Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên. Kết quả là vùng ngoài đê bao sẽ bị lũ nhiều hơn, trong khi hạn hán và xâm nhập mặn càng trầm trọng mùa khô.

3. Ấn Độ

Gạo Ấn Độ 5% tấm hiện giá 375 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước, tăng 5 USD/tấn so với tháng 3/2016, và giảm 5 USD/tấn so với năm 2015.

Ngày 05/4/2016, giá của gạo Pusa 1121 tăng lên 651-802 USD/tấn so với mức trước đó 637-779 USD/tấn. Giá gạo basmati tăng lên 848-863 USD/tấn) so với mức trước đó 824-839 USD/tấn).

Hạn hán ở bang phía Nam của Ấn Độ sẽ ảnh hưởng đến năng suất của vụ lúa mùa khô 2015-16 (Rabi từ tháng 11/2015-5/2016). Ấn Độ chỉ có 60% trong tổng số 140 triệu ha diện tích gieo trồng phụ thuộc vào nước mưa và số còn lại có hệ thống thủy lợi. Chính phủ Ấn Độ dự báo sản lượng gạo niên vụ 2015-16 (tháng 7/2015-6/2016) giảm 2% còn 103,61 triệu tấn so với 105,48 triệu tấn niên vụ 2014-15. Sản lượng của vụ lúa mùa mưa giảm 1% xuống còn 90,59 triệu tấn, vụ lúa mùa khô giảm 7,5% còn 13,02 triệu tấn.

4. Campuchia

Campuchia gạo 5% tấm hiện giá 455 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước, tăng 40 USD/tấn so với tháng 3/2016 và tăng 15 USD/tấn so với năm 2015. Chính phủ Campuchia đã bỏ thuế VAT 10% cho các nhà máy xay xát lúa gạo,

Campuchia đã xuất khẩu 162.220 tấn gạo trong ba tháng đầu năm 2016, tăng 9% so với 149.464 tấn xuất khẩu trong cùng kỳ năm 2015. Xuất khẩu gạo của Campuchia tháng 3/2016 tăng 28% lên 66.275 tấn so với 51.912 tấn trong tháng 2/2016. 3 thị trường hàng đầu trong tháng là Trung Quốc (16.682 tấn), Pháp (8542 tấn) và Ba Lan (7428 tấn). Xuất khẩu của Campuchia hiện thiếu vốn để thu mua lúa. Họ đã tìm cách hỗ trợ tài chính từ chính phủ.

Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo Campuchia xuất khẩu 900.000 tấn gạo (bao gồm cả xuất khẩu chính thức và không chính thức đến Việt Nam và Thái Lan qua biên giới) vào năm 2016, giảm 18% so với ước tính 1,1 triệu tấn trong năm 2015.

5.Hàn Quốc   

Hàn Quốc sẽ mua 408.700 tấn gạo theo hạn ngạch WTO năm 2016. Tính đến ngày 30/3/2016, Hàn Quốc đã mua 69.444 tấn gạo lức cho mục đích chế biến hoặc 17% tổng số hạn ngạch 2016, bao gồm 42.222 tấn gạo lức hạt tròn (38.000 tấn gạo) từ Hoa Kỳ, 5.000 tấn tấm từ Ấn Độ và 22.222 tấn gạo lức hạt tròn của Trung Quốc (20.000 tấn gạo)

6.Pakistan  

Gạo Pakistan 5% tấm hiện giá 350 USD/tấn, tăng 5 USD/tấn so với tuần trước, tăng 10 USD/tấn so với tháng 3/2016 và giảm 15 USD/tấn so với năm 2015. Chính phủ Pakistan và Iran đã đồng ý ký một thỏa thuận thương mại tự do đó sẽ thúc đẩy thương mại song phương giữa hai nước.

7.Bangladesh

Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo sản lượng gạo niên vụ 2016-17 (5/2016-4/2017) của Bangladesh ở mức 34,55 triệu tấn, tăng nhẹ so với 34,5 triệu tấn năm 2015 do diện tích tăng 11,8 triệu ha so với 11,765 triệu ha năm 2015. Nhập khẩu gạo sẽ tăng lên 1,3 triệu tấn, tăng so với 350.000 tấn trong niên vụ 2015-16, Ngày 08/12/2015, chính phủ đã tăng thuế nhập khẩu gạo từ 10% đến 20% để ngăn chặn nhập khẩu gạo giá rẻ cạnh tranh với gạo trong nước. Giá gạo bán lẻ ở Dhaka và Gazipur đã giảm 13% và 12% xuống còn 390 USD/tấn (8.667 đồng/kg).

Các chuyên gia đã bày tỏ lo ngại rằng thời gian gần đây Bangladesh nông dân trồng lúa được chuyển đổi từ trồng lúa sang các cây trồng khác như ngô, bông và thuốc lá do giá giảm trong thu hoạch. Nông dân nhận được 600-650 Tk/40 kg lúa so với chi phí sản xuất 700 Tk.

8.Trung Quốc

Hải quan Trung Quốc đã siết chặt kiểm tra hàng hóa đến Bắc Triều Tiên để ngăn chặn vận chuyển "gạo táo" cho Bắc Triều Tiên. "Gạo táo" là gạo Trung Quốc đóng gói trong thùng táo thay vì bao tải.

Siêu thị Trung Quốc bắt đầu bán gạo Hàn Quốc lần đầu tiên trong lịch sử khi Trung Quốc mở cửa thị trường cho gạo Hàn Quốc tháng 2/2016. Công ty thương mại nông nghiệp nhà nước của Trung Quốc COFCO Corp nhập khẩu 72 tấn gạo của Hàn Quốc trong tháng 2/2016 và bán tại một siêu thị ở Bắc Kinh.

9.Nước khác

Gạo Myanmar 5% tấm hiện giá 420 USD/tấn, không thay đổi so với tuần trước, giảm 5 USD/tấn so với tháng 3/2016, và tăng 5 USD/tấn so với năm 2015.

Gạo Mỹ 4% tấm hiện giá 435 USD/tấn, giảm 10 USD/tấn so với tuần trước, giảm 25 USD/tấn so với tháng 3/2016 và giảm 50 USD/tấn so với năm 2015.

Ủy ban châu Âu EU đang thảo luận kế hoạch tăng diện tích nông nghiệp hữu cơ do nhu cầu cho các sản phẩm hữu cơ ngày càng tăng. Ủy ban châu Âu đã hoãn việc bỏ phiếu chấp thuận cho phép lưu hành giống cây trồng biến đổi gen.

Nhập khẩu gạo của EU từ các nước kém phát triển của châu Á gồm Campuchia và Myanmar theo Hiệp định Arms đã đạt 217.174 tấn trong 7 tháng đầu niên vụ 2015-16 (tháng 9/2015-3/2016), tăng  30% so với cùng  kỳ năm 2015. Bộ Nông nghiệp Mỹ dự báo sản lượng gạo EU niên vụ 2015-16 đạt 2,055 triệu tấn, tăng so với 1,963 triệu tấn

Chính phủ Indonesia có kế hoạch xuất khẩu 100.000 tấn gạo đến mười quốc gia khác nhau, bao gồm Malaysia, Singapore và Brunei trong nỗ lực tăng xuất khẩu nông sản hàng hoá.

Chính phủ Philippines có thể nhập khẩu thêm 500.000 tấn gạo trong năm nay ngoài 750.000 tấn, nhập khẩu trong sáu tháng qua, như một phần trong nỗ lực giảm thiểu tác động của hạn hán El Nino. Cơ quan Lương thực Quốc gia (NFA) mua gạo theo thỏa thuận chính phủ với chính phủ (G2G). Philippines hiện liên hệ Việt Nam, Thái Lan và Campuchia.

Nguyễn Phước Tuyên