Bạn Nhà Nông

Trong các loài cá nước ngọt bản địa có giá trị kinh tế thì cá lăng nha (Mystus wyckiioides, Chang và Faux, 1949) là 1 loài đang được các nhà nghiên cứu quan tâm. Cá thích nghi với môi trường nước ngọt hoặc lợ nhẹ, có pH nước: 7 - 8, nhiệt độ thích hợp nhất là 25 - 27⁰C. Trong ao nuôi cá nên thay nước thường xuyên (1 tuần thay nước 1 lần). Vì vậy, nuôi cá trong lồng bè để nước được thay đổi thường xuyên. Cá lăng nha giống có màu xám tro hơi đậm, đến giai đoạn trưởng thành có màu xám tro nhạt, đuôi và vây có màu đỏ. Ngoài tự nhiên cá lăng nha có thể nặng 10 kg/con. Trong điều kiện nuôi, từ tháng thứ 8 trở đi cá lăng nha tăng trọng rất nhanh, cá 1 tuổi có trọng lượng khoảng 2 - 2,5kg/con. Giống cá lăng vàng có sức sinh sản cao, ăn tạp, có thể nuôi mật độ dày và tăng trưởng nhanh.

II. Kỹ thuật nuôi

1. Điều kiện nuôi

       Ao

- Ao từ 1000m² trở lên, độ sâu mực nước 1,5 - 2m;

- Giá thể  không quá 30% tổng diện tích mặt nước;

- Hệ thống cấp - thoát nước chủ động, lớp bùn đáy ao khoảng 10 - 15 cm.

       Lồng, bè

- Từ 10m³ trở lên và đặt nơi có dòng chảy vừa phải.

- Nguồn nước dùng để nuôi cá lăng nha phải có chất lượng tốt như: Độ pH từ 6 - 8 (tốt nhất 6,5 - 7,5); Oxy hòa tan trên 3mg/l; Độ trong từ 30 - 40cm; Độ mặn 0 - 5 ⁰/_00. Hàm lượng NH₃ dưới 0,01mg/L

2. Chuẩn bị ao, bè 

     a.Chuẩn bị - Vệ sinh ao

Việc chuẩn bị ao có ý nghĩa quyết định đến kết quả nuôi. Nếu tẩy trùng ao tốt thì mầm bệnh khó có cơ hội phát triển và diệt hết cá tạp, cá dữ.

Sau khi tháo cạn nước, dùng vôi nông nghiệp (CaCO₃) rãi đều khắp đáy ao với lượng 10 - 15kg/100m².

Ngay sau khi bón vôi, sử dụng sản phẩm chuyên dùng để hấp thu khí độc chứa YUCCA như Xorbs (liều dùng 1,5 - 2kg/1000m³ nước) để thúc đẩy việc phân huỷ chất hữu cơ và khử khí độc ở đáy ao nhằm tạo môi trường sống tốt nhất cho cá.

Sau đó, phơi nắng ao từ 1 - 2 ngày rồi khử trùng ao một lần nữa bằng một trong các sản phẩm BKC liều lượng 0,7 - 1 lít/1000m³ hoặc Sanmolt - F liều lượng 1 - 1,5lít/1000m³.

Không nên bón lót ao bằng phân chuồng.

     b.Chuẩn bị bè

Kiểm tra và gia cố bè thật kỷ trước khi thả cá.

Đặt bè nơi ít sóng gió, dòng chảy vừa phải và thuận lợi trong việc vận chuyển cá, thức ăn.

3. Thả cá giống

     a.Tiêu chuẩn cá thả nuôi

- Cá không mất nhớt, đuôi và râu không bạc màu;

- Cỡ cá thả phải đồng đều và lớn.

     b.Mật độ thả

Nuôi ao

- Bán thâm canh (nuôi ghép): 4 - 5con/m² (trong đó cá lăng nha chiếm 20 - 30% tổng số cá thả).

- Thâm canh (nuôi đơn): 6- 8con/m²

- Nuôi thâm canh cũng nên thả thêm cá rô phi thường (khoảng 3 - 5%) để cá rô phi con làm mồi cho lăng nha nhằm giảm chi phí thức ăn.

Nuôi bè: 60 - 70 con/m³

- Thời gian thả: tốt nhất buổi sáng (8 - 11 giờ sáng).

- Phòng bệnh cho cá giống bằng cách sát trùng cá (tắm cá) trước khi thả xuống ao, bè bằng muối ăn (1 muỗng canh pha trong 1 lít nước, Sanmolt - F theo liều hướng dẫn trên sản phẩm.

4. Thức ăn cho cá

Có thể cho cá ăn bằng một trong các loại sau:

- Cá tạp: cắt khúc vừa cở miệng (3 - 5% trọng lượng thân);

- Thức ăn tự chế: 50% cám + 50% cá (5 - 10% trọng lượng thân);

- Thức ăn viên nổi: độ đạm ít nhất 35% (4 - 7% trọng lượng thân).

Một ngày cho ăn 3 lần (sáng, chiều và tối). Cử tối chiếm 40 - 50% tổng lượng thức ăn trong ngày.

Thức ăn là cá tạp hay tự chế cho vào sàn đặt chìm trong nước. Thức ăn viên cho vào khung nổi trên mặt nước. Để tiện việc quản lý thức ăn, nên tập cho cá ăn thức ăn viên nhưng cần bổ sung cá tạp để cung cấp chất đạm cho cá.

Nên bổ sung chất bổ vào thức ăn để giúp cá tăng sức đề kháng, tiêu hoá thức ăn tốt hơn, cá lớn nhanh hơn: Các loại Vitamin C: (C - Maxi 5g/kg thức ăn.); chế phẩm vi sinh vật, men tiêu hoá: Aqualact 1g/kg thức ăn. Liều lượng và cách sử dụng theo hướng dẫn của mỗi sản phẩm. Tuy nhiên, do cá lăng nha rất nhạy cảm với hoá chất nên cần giảm 1/2 liều so với hướng dẫn.

5. Chăm sóc cá

          Nuôi ao: Thường xuyên theo dõi hoạt động và nổi đầu của cá, nhất là vào sáng sớm để xử lý kịp thời.

Định kỳ (15 - 20 ngày) thay nước ao một lần, không để nước trong ao quá dơ.

Từ tháng thứ 2 trở đi, để phòng bệnh và giúp cá ăn mạnh nên định kỳ 10 - 15 ngày tiến hành khử trùng nước và khử khí độc ở đáy ao bằng một trong các sản phẩm dùng trong nuôi thuỷ sản như BKC liều lượng 0,5lít/1000m³ nước hoặc Sanmolt - F liều lượng 0,7 - 1lít/1000m³ nước và sản phẩm có chứa chất chiết xuất của cây YUCCA như Xorbs, chế phẩm sinh học Environ - AC theo liều hướng dẫn ghi trên nhãn sản phẩm.

Đối với các loài cá lăng  nói chung, cá lăng nha  nói riêng vì chúng có tập tính sống và hoạt động chủ yếu ở tầng đáy nên việc định kỳ sử dụng chế phẩm vi sinh vật Environ - AC để khử khí độc và hấp thu chất hữu cơ ở đáy ao thật sự là đìều quan trọng - giúp cá khoẻ mạnh, ăn nhiều và hấp thu dưỡng chất trong thức ăn tốt hơn nên làm giảm chi phí thức ăn và phòng bệnh cho cá tốt hơn.

          Nuôi bè: Thường xuyên theo dõi hoạt động ăn mồi của cá, nhất là vào lúc nước đứng, nước đổ để xử lý kịp thời.

Phòng bệnh cho cá bằng cách:

+ Treo túi vôi ở đầu bè thường xuyên,

+ 15 ngày khử trùng bè 01 lần bằng BKC (phun BKC trực tiếp xuống bè).

Đặc điểm của cá lăng nha là ở giai đoạn đầu (từ dưới  6 tháng tuổi), cá phát triển bình thường như các loài cá lăng khác, nhưng sau đó (khi cá nặng khoảng 300g/con trở lên) cá tăng trọng rất nhanh. Thời gian nuôi tương đối kéo dài (từ 1 -1,5 năm mới đạt hiệu quả cao). Đồng thời, vì cá lăng nha không thở được khí trời nên trong quá trình nuôi cần chú ý cá có thể bị ngộp vào buổi sáng sớm (nuôi ao) và lúc nước đứng (nuôi bè).

6. Thu hoạch

Trong điều kiện nuôi bằng thức ăn viên kết hợp cá tạp, sau 10 tháng nuôi cá đạt trọng lượng từ 1 - 1,4kg/con. Đây là loại cá có thịt trắng, thơm ngon và có kích thước cơ thể lớn nên rất có triển vọng trong việc nuôi thương phẩm để tiêu thụ nội địa và xuất khẩu./.

Đọc giả có thể tải bản in tại đây.

(Hồ Văn Bình)