Bạn Nhà Nông

Chào bạn. Trên dưa hấu có mọt số bệnh thường gặp sau đây:

1. Bệnh chết cây con (Bệnh lở cổ rễ, bệnh thối gốc)

- Do nấm Rhizoctonia solani gây ra. Nấm tồn tại trên tàn dư cây trồng và trong đất dưới dạng sợi và hạch nấm. Hạch nấm có thể sống trong nước hàng năm. Gặp điều kiện thích hợp, hạch có thể mọc ra các sợi nấm xâm nhập vào gốc cây chổ giáp mặt đất.

- Nấm xâm nhập vào cổ rễ cây con làm thối cổ rễ, cổ rễ teo nhỏ lại, vết bệnh màu nâu đen, lá vẫn còn xanh sau héo dần, cây ngã ngang và chết.

- Bệnh thường phát sinh gây hại từ khi cây mới mọc đến khi có 1-2 lá thật.

Phòng trị :

- Vệ sinh đồng ruộng trước khi trồng.

- Phun thuốc ướt đẫm vào gốc cây con :

+ Carbenda 50SC, Bavistin 50FL : 5-10 ml/bình 8 lít

+ Vali 5DD : 20-25 ml/bình 8 lít

+ Top 70WP : 4-8 g/bình 8 lít

2.Bệnh phấn trắng

- Do nấm Sphaerotheca fuliginea gây ra. Nấm tồn tại trong cây bệnh, lan truyền bệnh bằng bào tử.

- Bệnh gây hại chủ yếu trên lá.Vết bệnh lúc đầu là những đốm nhỏ màu xanh xám, sau lớn lên không có hình dạng rõ rệt, trên mặt vết bệnh có lớp phấn trắng xám và có các hạt nhỏ màu đen (túi bào tử). Lá bị bệnh sớm vàng, khô và rụng.

Phòng trị :

- Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn tàn dư cây trồng sau thu hoạch.

- Ngắt bỏ các lá bị bệnh nặng.

- Phun thuốc ngừa hoặc khi bệnh chớm xuất hiện :

+ Manozeb 80WP; Dithane xanh M45 80WP : 30-40 g/bình 8 lít

+ Sumi-eight 12,5WP : 3 g/bình 8 lít

+ Bavistin 50FL; Carbenda 50SC : 5-10 ml/bình 8 lít

+ Cozol 250 EC : 3-5 ml/bình 8 lít

+ Bemyl 50WP : 20-25 g/bình 8 lít

+ Top 70WP : 4-8 g/bình 8 lít

 3. Bệnh nứt thân chảy nhựa (Bệnh bả trầu, bệnh chạy dây)

- Do nấm Mycosphaerella melonis gây ra. Nấm tồn tại trong tàn dư cây bệnh, lây lan bằng bào tử. Thời tiết nóng và mưa nhiều thích hợp cho bệnh phát triển.

- Bênh gây hại chủ yếu trên thân, đôi khi trên lá và cuống quả. Trên thân vết bệnh lúc đầu là đốm hình bầu dục, màu xám trắng, kích thước 1-2 cm, vết bệnh hơi lõm, làm khuyết một bên thân hay nhánh. Trên vùng bệnh, nhựa màu nâu đỏ ứa ra thành giọt, sau đổi thành màu nâu sẫm và khô cứng lại. Bệnh nặng làm thân cây bị nứt thành vệt dài và chảy nhựa nhiều hơn, trên đó có những hạt nhỏ màu đen (các ổ bào tử nấm), cả cây có thể bị khô chết.

- Trên lá, đốm bệnh không đều đặn và lan rộng dần, có màu nâu xám nhạt. Bệnh thường xuất hiện từ bìa lá lan vào theo những mảng hình vòng cung, trên đó có các ổ bào tử màu đen, lá bị cháy, khô rụng.

- Trên cuống quả, triệu chứng bệnh giống như trên thân, có thể nứt và chảy nhựa, quả nhỏ hoặc bị rụng sớm.

Phòng trị :

- Thu dọn tàn dư cây trồng.

- Bón phân đạm vừa đủ.

- Phun ướt đẫm cây dưa và gốc :

+ Bavistin 50FL; Carbenda 50SC : 10-15 ml/bình 8 lít

+ Polyram 80DF; Dithane xanh M45 80WP; Manozeb 80WP: 30-40 g/bình 8 lít

+ Ridozeb 72WP; Bemyl 50WP : 25-30 g/bình 8 lít

+ Top 70WP : 4-8 g/bình 8 lít

 4. Bệnh thán thư (Bệnh đén)

- Do nấm Colletotrichum lagenarium gây ra. Bệnh tồn tại trên tàn dư cây bệnh và hạt giống truyền bệnh sang năm sau. Bệnh phát triển nhiều trong điều kiện thời tiết nóng, mưa nhiều, khi cây dưa đã lớn đến thu hoạch.

- Bệnh gây hại chủ yếu trên lá, ngoài ra còn có trên thân và quả. Bệnh thường xuất hiện ở các lá già bên dưới trước, vết bệnh lúc đầu hình tròn nhỏ, màu xanh xám,  sau lớn lên, xung quanh màu nâu vàng, ở giữa vết bệnh màu nâu đậm hơn và có các đường vòng đồng tâm. Nếu trời ẩm, sẽ thấy lớp mốc màu hồng nơi vết bệnh, vết bệnh khô và rách.

- Trên thân, vết bệnh màu nâu xám, hơi lõm, bệnh nặng làm thân cháy khô và teo lại.

- Trên trái, đốm bệnh tròn, úng nước, màu nâu đen đến đen, lõm vào vỏ, giữa vết bệnh nứt ra và cũng có lớp mốc hồng nơi vết bệnh. Bệnh nặng các vết bệnh liên kết thành mảng lớn gây thối quả, nhũn nước.

Phòng trị :

- Thu dọn tàn dư cây trồng sau thu hoạch.

- Ruộng bị bệnh nặng cần luân canh với cây trồng khác ít nhất 1 năm.

- Xử lý hạt giống.

- Từ khi cây có 5-6 lá thật, phun phòng bệnh 2-3 lần hoặc khi bệnh chớm xuất hiện bằng các thuốc như bệnh nứt thân chảy mũ.

5. Bệnh đốm phấn (Bệnh sương mai, bệnh mốc sương)

- Do nấm Pseudoperospora cubensis. Bệnh đốm phấn phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết mưa nhiều, ẩm độ cao, ban đêm có nhiều sương, nhiệt độ thấp.

- Vết bệnh điển hình trên lá hình đa giác, có góc cạnh rõ, lúc đầu màu vàng nhạt, sau chuyển sang màu nâu. Sáng sớm quan sát kỹ mặt dưới lá chỗ vết bệnh có lớp tơ nấm màu trắng hoặc vàng nhạt.

- Bệnh thường xuất hiện ở các lá phía dưới trước, sau lan dần lên các lá phía trên. Lá bị bệnh khô vàng và rụng, ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây. Cây bị bệnh nặng cho trái nhỏ, vị lạt.

Phòng trị :

- Thu dọn tàn dư cây trồng sau thu hoạch.

- Làm líp cao, thoát nước.

- Ngắt bỏ bớt các lá già phía gốc và các lá bị bệnh.

- Phun thuốc phòng từ khi cây có 5-6 lá thật hoặc khi bệnh mới phát sinh :

+ Acrobat MZ 90/600 WP; Polyram 80DF : 25-30 g/bình 8 lít

+ Ridozeb 72WP : 25-30 g/bình 8 lít

+ Dithane xanh M45 80WP; Manozeb 80WP : 30-40 g/bình 8 lít.

6. Bệnh héo vàng (Bệnh héo rũ, bệnh héo Fusarium)

- Do nấm Fusarium oxysporium gây ra. Nấm tồn tại ở trong đất ở dạng sợi và bào tử. Trong đất nấm sống rất lâu tới vài năm.

- Nấm xâm nhập phá hại gốc cây làm gốc và rễ bị thối đen. Dây dưa bị héo chết, ngọn thường có hiện tượng rũ vào buổi trưa và tươi lại vào buổi chiều hay sang sớm. Cây héo từng phần xảy ra trong vài ngày rồi lan ra cả cây, làm cây chết. Trước khi héo, cây có tirệu chứng sinh trưởng kém, sau đó các lá biến vàng từ gốc trở lên. Chẻ dọc phần thân thấy mạch dẫn bên trong bị thâm đen, có sọc nâu chạy dọc theo mạch nhựa.

Phòng trị :

- Làm đất kỹ, vun gốc cao cho thoát nước, bón thêm vôi nếu đất chua.

- Không trồng liên tục dưa hấu nhiều năm trên một ruộng, nên luân canh với lúa nước.

- Nhổ bỏ cây bị bệnh nặng. Sau mùa vụ thu gom các dây bị bệnh và đốt bỏ.

- Phun lên cây và tưới vào gốc 7-10 ngày/lần để ngừa hoặc khi mới chớm bệnh :

+ Polyram 80DF: 30-40 g/bình 8 lít

+ Ridozeb 72WP : 25-30 g/bình 8 lít

7. Bệnh héo xanh (Bệnh héo vi khuẩn)

- Do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum gây ra. Vi khuẩn có thể tồn tại trong tàn dư cây bệnh đến 7 tháng, trong đất trên 1 năm

- Vi khuẩn trong đất xâm nhập vào rễ cây rồi phát triển lên trong các mạch dẫn.Triệu chứng dễ thấy là cây đang sinh trưởng bình thường thì đột ngột bị héo rũ trong khi các lá vẫn còn xanh.Ban ngày khi trời nắng cây héo, ban đêm cây xanh lại, sau 2-3 ngày cây không hồi phục nữa và chết. Cắt ngang gốc thân cây bị bệnh, thấy các mạch dẫn bị nâu đen, ấn mạnh vào chỗ gần mặt cắt sẽ tiết ra chất dịch vi khuẩn màu trắng đục.

Phòng trị :

- Cày lật phơi ải đất, bón vôi.

- Luân canh với lúa nước.

- Không để ruộng đọng nước hoặc quá ẩm.

- Tiêu huỷ cây bị bệnh.

- Phun hoặc tưới gốc định kỳ ngừa bệnh bằng thuốc Funguran-OH 50WP : 15-20 g/bình 8 lít.

Chúc bạn thành công